Het verschil tussen aardewerk en steengoed:
Aardewerk
Aardewerk is een verzamelnaam van kleisoorten die een maximum temperatuur aankunnen rond de 1150°C.
De gebakken scherf van aardewerk is vrijwel altijd poreus.
Gebruiksaardewerk moet altijd worden afgewerkt met een glazuur dat compatibel is met de gebruikte kleisoort. Wanneer de krimpcoëfficiënt van zowel klei als glazuur binnen hetzelfde bereik ligt, ontstaat er geen spanningsverschil tussen beide materialen. Dit voorkomt het ontstaan van craquelé en zorgt ervoor dat het glazuur het aardewerk effectief waterdicht maakt.
Omdat je meestal geen invloed hebt op de exacte krimp van de klei of het glazuur, blijft testen de enige betrouwbare manier om compatibiliteit te beoordelen.
De Mayco-biscuit is uiteraard afgestemd op de Mayco-glazuren. In het bijzonder zijn Stroke & Coat, Foundations en de transparante glazuren veilige keuzes voor een spanningsvrije en duurzame afwerking.
Steengoed
Steengoed is een verzamelnaam van kleisoorten die gebakken worden tussen 1150° en 1280°C.
De maximum temperatuur staat altijd vermeld op de verpakking. Het is niet noodzakelijk om klei tot zijn maximum temperatuur te bakken.
Soms beweert men dat klei waterdicht is wanneer die dicht bij de maximum temperatuur gebakken is. Dat geldt maar voor enkele kleisoorten! De scherf wordt als waterdicht beschouwd wanneer deze minder dan 2 % water opneemt. Deze informatie is meestal te vinden op de website van de kleiproducent.
Aangezien de klei niet vanzelfsprekend waterdicht is op de gebruikte temperatuur, kan enkel de glazuur het werkstuk volledig waterdicht maken. Onder voorwaarde dat er geen craquelé in het glazuur komt. Let op: Craquelé vormt zicht niet altijd meteen na het bakken.
Waterdichtheid is in principe enkel van belang indien de scherf veel tijd heeft om water op te nemen zoals bijvoorbeeld het water in een vaas. Als bij een vaas craquelé in het glazuur is of zelfs niet geglazuurd is aan de binnenkant, zal deze zelden waterdicht zijn.
Men kan de waterdichtheid zelf testen: Weeg het werkstuk. Vul met water en laat overnacht staan. 's anderendaags het water uitgieten en afdrogen en terug wegen. Het werkstuk is niet waterdicht als het meer dan 2 % zwaarder weegt.
Lees meer hierover op de pagina:gebruikte termen
Voordelen aardewerk
Aardewerk hoeft slechts op lage temperatuur gebakken te worden, dit spaart energiekosten.
Keramiek gemaakt van aardewerkklei is sterker dan keramiek van steengoedklei die niet hoger dan 1060°C is gebakken. Steengoed wordt pas sterker dan aardewerk wanneer het minimaal op 1180°C is gebakken.
Voordelen steengoed
Steengoedklei, gebakken op minimaal 1180°C, is sterker dan aardewerk. Het materiaal is slagvaster, beter bestand tegen vorst en vertoont minder snel craquelé.
Daarnaast is steengoedklei doorgaans in een breder assortiment beschikbaar dan aardewerkklei, zowel qua kleur als in varianten met verschillende hoeveelheden chamotte.
Mijn vuistregel luidt als volgt:
- Aardewerkklei combineer ik met een glazuurbak op 1000°C
- Steengoedklei combineer ik met een glazuurbak op 1220°C
Deze combinaties zijn met name geschikt voor functionele keramiek en werkstukken die bestand moeten zijn tegen vorst.
Voor robuuste, decoratieve keramiek die niet permanent buiten staat, kan steengoedklei eventueel ook op lagere temperaturen (bijvoorbeeld een glazuurbak op 1000°C) worden toegepast. Daarbij benadruk ik robuust, want steengoedklei die slechts tot 1050°C wordt gebakken, bereikt niet zijn volledige sterkte. Zulke werkstukken zijn dus enkel geschikt als ze dikwandig zijn en met de nodige zorg worden behandeld.
Mayco glazuren voor aardewerk:
Mayco heeft veel soorten aardewerkglazuren.
Vandaar dat ze verdeeld worden in verschillende productlijnen.
Stroke & Coat, Foundations, Jungle Gems, ....Elke lijn wordt apart uitgelicht.
Glazuren hebben specifieke eigenschappen. Zie Eigenschappen van een glazuur.
De Mayco glazuren voor aardewerk versmelten vanaf 1000°C ( cone 06).
De kleurstaaltjes op deze site tonen de resultaten van drie lagen glazuur, op witte klei en gebakken op 1000°.
1000° C is de minimum temperatuur voor de Mayco aardewerkglazuren, op lagere temperatuur kunnen ze niet smelten.
Mayco glazuren voor steengoed:
Het assortiment Mayco steengoedglazuren ( Stoneware) is uitgegroeid tot meer dan 100 kleuren.
Steengoedglazuren hebben vaak een bijzondere uitstraling die moeilijk te evenaren is met aardewerkglazuren.
De kleurstaaltjes op deze site toont de resultaten van drie lagen glazuur, op witte klei en gebakken op 1220°. Dit noemt Mayco " Mid-range"
Aardewerkglazuren
Mayco test al hun aardewerkglazuren op 1300°C.
Des te hoger de temperatuur, des te meer kan de kleur als ook de eigenschap veranderen. Vandaar dat alle aardewerkglazuren zowel op 1000° als op 1220° beschreven zijn.
Steengoedglazuren
De Mayco glazuren voor steengoed versmelten vanaf 1180°C ( cone 5).
Mayco test alle steengoedglazuren tot 1300°, weliswaar met reductie in een gasoven. De resultaten hiervan worden niet op deze website getoond. Je vindt deze resultaten op de originele Mayco website, onder High-fire glazes. kies cone 10.
1180° C is voor de meeste steengoedglazuren de minimum temperatuur; Elke keramist heeft zijn voorkeur van temperatuur. De ene zal maar op 1180° bakken, de andere op 1260°. Uiteindelijk is dat een keuze die elk voor zich moet uitmaken. Zolang je er maar bewust van bent dat resultaten afhankelijk zijn van de gekozen temperatuur.
Het verschil tussen aardewerk en steengoed is basiskennis die mijn inziens iedereen zou moeten weten en verdient bijgevolg een apart hoofdstuk.
Klei en glazuren vereisen nu eenmaal gestookt/gebakken te worden. Temperaturen tussen 1000° en 1300°. Welke temperatuur precies is van cruciaal belang. Blindelings een klei of glazuur uitkiezen zonder deze basiskennis leidt tot mislukkingen en frustraties.
Zelfs als je zelf geen oven hebt, is het niet verkeerd om het hele proces te kennen. Meer kun je lezen op pagina's onder INFO.
Wees creatief!
Men moet er zich van bewust zijn dat glazuren, vooral op hoge temperaturen, variëren. Identieke resultaten bekomen vraagt enerzijds ervaring, en anderzijds is het afhankelijk van de gebruikte producten. Sommige glazuren zijn nu eenmaal "onstabiel", in die zin dat ze heel gevoelig zijn voor alle factoren die een rol spelen bij het resultaat: klei - kleur - applicatie - temperatuur.
Ruimdenkend aan keramiek beginnen geeft rust en ontspanning. Streef je naar perfectie, kan dat louter door uitproberen.